Położenie Centrum budziło z drzemki kolejne wspomnienia. Znajduje się ono w sąsiedztwie Parku Decjusza i 2 minuty od domu, w którym mieszkałam na piątym roku studiów z innymi 9 fantastycznymi dziewczynami. Tuż pod Laskiem Wolskim, gdzie jest zoo, a w zoo słonie i tygrysy, które budziły nas o świcie donośnym rykiem.  Ale to były moje sentymenty i prawdę mówiąc niewiele miały wspólnego z rehabilitacją Karolka. Bo w tej kwestii coś zupełnie innego miało decydujące znaczenie. Po pierwsze to, że wtedy był to jedyny w Polsce południowej ośrodek dla niepełnosprawnych dzieci w wieku od 0 do 7 lat, gdzie pracowali specjaliści wielu dziedzin związanych z rehabilitacją. Po drugie  - świetne wyposażenie. Po trzecie - w Centrum jest również przedszkole. Po czwarte - wszystkie konsultacje, zajęcia prowadzone były i są nieodpłatnie. Po piąte - miła, otwarta atmosfera. No i po szóste - kiedy my przyszliśmy do Centrum, to ośrodek pracował dopiero od pięciu miesięcy i wtedy nie było jeszcze długachnych kolejek i tłumów pacjentów.

Tak właśnie wyglądały nasze początki w Malcie. Karol miał zajęcia z pedagogiem specjalnym, logopedą, fizjoterapeutą, konsultacje u lekarza rehabilitacji i psychologa. Wszystko jeszcze w ramach oddziału dziennego. Tak przez rok a potem przedszkole, do którego chodził 4 lata. 4 lata... Kiedy one minęły? Pamiętam jak dziś, kiedy w czerwcu 2008 zadzwoniła do nas pani dyrektor z informacją, że że Karol został przyjęty:) Mieliśmy poczucie, że to przedszkole spadło nam z Nieba. Bo właściwie nawet nie myśleliśmy o przedszkolu (Karol wprawdzie był już bez respiratora, ale ciągle z tracheostomią), kiedy nasza logopeda podsunęła nam ten pomysł i prawdę mówiąc składając podanie nie mieliśmy wielkich nadziei, że młody się do niego dostanie. Poza tym myśl o przedszkolu była wtedy niemal irracjonalna, no bo jeszcze nie tak dawno byliśmy uwięzieni w domu a wcześniej miesiącami w szpitalu, toteż nie wkładaliśmy w myślenie o nim wielkich emocji. Kilka dni temu, kiedy definitywnie żegnaliśmy się z Maltańczykami, wspominałam z panią dyrektor tamten miły telefon. Ona też go pamiętała. A właściwie pamiętała zespół, na którym zastanawiali się czy Karola przyjąć czy nie:) Pierwszy próbny pobyt Karolka w przedszkolu wypadł w Dniu Ojca. Po 2 godzinach Karol wyszedł z przedszkola z piękną laurką dla taty:)

A po wakacjach, już od września - i tak przez cztery lata - Karol spędzał w przedszkolu od 5-6 godzin dziennie. Przez te 4 lata oprócz zajęć ogólnorozwojowych miał również ukochaną  muzykoterapię, zajęcia na basenie metodą Hallwick i dogoterapię. Ponadto miał zajęcia w sali doświadczania świata, które jednak w ostatnim czasie panie ograniczyły na naszą prośbę. Zauważyliśmy bowiem pewną zbieżność między tymi zajęciami  a wyjątkowym pobudzeniem Karolka po powrocie do domu. Trudno powiedzieć jednoznacznie, czy to ożywienie można przypisać przestymulowaniu, ale nie jest to wykluczone. Miał również terapię karmienia dzięki której czynił postępy (samodzielne posługiwanie się sztućcami i kubeczkiem z piciem) Niestety, konieczność podawania płynów wyłącznie przez gastrostomię była kresem pięknych poczynań z kubeczkiem, ale z pewnością zaoszczędziła Karolowi pomnażanych do potęgi zapaleń płuc.  No i imprezy wycieczkowe i okolicznościowe:). Ale to na czym zależało nam najbardziej zapisując Karolka do przedszkola, to kontakt z innymi dziećmi. Wprawdzie nie można mówić o zażyłości między Karolkiem i kolegami, ale dość przytomnie nikt na to nie liczył:) Sukcesem miało być zwracanie uwagi przez Karolka na inne dzieci i interesowanie się nimi, ich obecnością. No i to na pewno mamy:)

"Karol łagodził obyczaje w grupie", usłyszałam od jednej z pań na pożegnanie z Maltą. Bardzo to miłe, choć niezaskakujące, bo wiem, że mój synek właśnie tak ma. Łagodzi obyczaje. Dziękuję Losowi, że postawił Maltę na naszej drodze. Oczywiście, jak w każdej normalnej placówce, są tam też rzeczy mniej lubiane. Dla nas była to, na przykład, idea podążania za dzieckiem, która nie do końca nam pasowała, a może po prostu nie do końca ją rozumieliśmy. Tak czy inaczej, na pewno Maltę będziemy wspominać bardzo dobrze:) Ośrodek jest świetnie wyposażony w sprzęt i ludzi. Przez cztery lata spotkaliśmy tam wielu fantastycznych i oddanych swojej pracy pedagogów i fizjoterapeutów. Trudno mi teraz wymieniać wszystkie osoby, którym bardzo, bardzo dziękujemy za to, że Karol był dla nich dzieckiem, z którym chcieli, a nie tylko musieli pracować:) Przez ten niemały kawałek czasu spotkaliśmy w Ośrodku osoby, które swoją pasją, radością życia, życzliwością sprawiły, że polubiliśmy je szczególnie a każde z nimi spotkanie było i jest dużą przyjemnością. Myślę, że Karol ma swoje typy, które w dużej mierze pokrywają się z naszymi:) Ufam, że każdy z tych "typów" czytając to wie, że to o nich:)

Kiedy mijały kolejne dni, kolejny deszcz i śnieg, potem upał i złote liście, a zegar odmierzał Karolkowi kolejne godziny w pomarańczowej grupie, my setki razy rozmyślaliśmy nad tą częścią życia naszego synka, o której nie mieliśmy pojęcia: o jego prywatnym życiu przedszkolaka:) Naturalnie, każdego dnia Panie wpisywały w kajecik uwagi o minionym dniu pomarańczowego Kaku, ale jestem przekonana, że każdego dnia doświadczał on czegoś, co było tylko jego, co pojawiało się w jego relacjach z rówieśnikami czy dorosłymi, było ulotne i trwało w pozawerbalnym świecie:) Do tego świata ciężko dotrzeć i nam i nauczycielom, i Zosi i dziadkom. Trochę żal, bo kiedy mocniej uruchamiamy nasz zmysł obserwacyjny i nie spuszczamy młodego z oka, to niewerbalna rzeczywistość daje o sobie znać i z pewnym żalem wracamy do nurtu naszego "normalnego", gadającego świata, pełnego (podobno) bardzo ważnych rzeczy do załatwienia. Ale dobrze, że mamy Kaku, bo on łagodzi obyczaje. Tylko trzeba chcieć współpracować:)